Cách phát hiện sớm và xử lý hội chứng hậu Covid-19 của trẻ em

Tỷ lệ trẻ mắc Covid-19 ngày càng tăng cao, thậm chí có nhiều trẻ khi nhiễm SARS-CoV2 không có biểu hiện triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, những di chứng của hậu Covid ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Vậy làm cách nào để phát hiện sớm và xử lý hội chứng hậu Covid-19 của trẻ em?

1. Hội chứng hậu Covid-19 là gì?

Về định nghĩa hội chứng hậu Covid-19 đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố chính thức đầu tiên vào đầu tháng 10/2021:

“Tình trạng hậu Covid-19 xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm SARS-CoV2, thường là 3 tháng kể từ khi bắt đầu mắc Covid-19 với các triệu chứng và kéo dài ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế”

Hậu Covid-19 khiến sức khỏe bị suy giảm kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày và khả năng quay trở lại làm việc. Các hội chứng hậu bệnh lý khác thường chỉ xảy ra đối với những người đã bị bệnh nặng. Tuy nhiên, hội chứng hậu Covid-19 có thể xảy ra ở bất cứ ai đã bị mắc Covid-19 kể cả khi bệnh ở thể nhẹ, thậm chí nhiều người trong thời gian nhiễm bệnh không xuất hiện triệu chứng thì vẫn có thể mắc hội chứng hậu Covid-19.

Hội chứng hậu Covid-19 có thể là những triệu chứng của người nhiễm Covid-19 hoặc là xuất hiện những triệu chứng mới.

2. Cách phát hiện sớm hội chứng hậu Covid-19 ở trẻ nhỏ

Nếu các bậc cha mẹ không chú ý các biểu hiện hậu Covid của trẻ để xử lý kịp thời thì trẻ có thể gặp biến chứng về đường hô hấp, tim mạch,… thậm chí là tử vong. Vì vậy, phát hiện sớm hội chứng hậu Covid ở trẻ là vô cùng quan trọng.

2.1. Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, chán ăn, khó tiêu

Corona virus khi xâm nhập vào cơ thể không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp mà còn ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể và chủ yếu là hệ tiêu hóa.

Các nghiên cứu cho thấy virus có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật trong đường ruột. Khi đã xuất hiện bên trong đường tiêu hóa, chúng có thể di chuyển qua tĩnh mạch cửa. Điều này có thể tác động vào dây thần kinh phế vị, gây ra cảm giác buồn nôn.

Mặc khác, khi virus tấn công vào dạ dày, ruột gây viêm làm cho đường ruột không hấp thu được thức ăn, gây tăng tiết dịch đường ruột khiến trẻ khó tiêu, chán ăn.

2.2. Giảm khả năng ghi nhớ, khó tập trung khi học

Tình trạng viêm xảy ra ở hệ thần kinh do sự xâm nhập vào hàng rào máu não khiến cho sự dẫn truyền thần kinh trở nên chậm chạp, sự kiểm soát nhận thức bị suy giảm. Từ đó trẻ có thể gặp phải tình trạng giảm khả năng ghi nhớ, khó tập trung khi học.

Biểu hiện mà cha mẹ dễ dàng thấy ở trẻ là trẻ không thể ngồi yên một chỗ trong thời gian dài, thường xuyên bị phân tâm, không chú ý vào bài học. Tính cách trẻ thất thường, dễ cáu gắt không rõ nguyên nhân.

2.3. Ho, đau họng, chảy nước mũi

Di chứng gặp phải sau khi đã khỏi Covid được ghi nhận trên rất nhiều người đó là tình trạng ho, đau họng kéo dài, thậm chí là sau 2-3 tháng vẫn chưa khỏi.

2.4. Cơ thể mệt mỏi, không còn chơi đùa như trước

Ngay cả khi trẻ không bị tổn thương về tim mạch hoặc hô hấp do virus gây ra nhưng điều phổ biến thường gặp ở trẻ là trẻ thường dễ mệt mỏi hơn, sức chịu đựng khi hoạt động kém hơn, không còn hào hứng chơi đùa như trước. Điều này thường khiến trẻ khó ngủ hơn, ngủ không sâu giấc, dễ bị giật mình khi ngủ.

3. Cách chăm sóc sức khỏe hậu Covid-19 cho trẻ

Mặc dù sau khi trẻ đã được xác định âm tính với SARS-CoV2 nhưng các bậc cha mẹ vẫn nên chú ý chăm sóc sức khỏe cho trẻ. Lúc này, nồng độ virus trong cơ thể đã xuống thấp nhưng các cơ quan trong cơ thể đã bị chúng tác động đáng kể.

3.1. Cho trẻ tập thể dục thường xuyên

Khi mới khỏi bệnh, cơ thể trẻ vẫn còn yếu nên việc tập thể dục có thể gặp khó khăn vì trẻ sẽ có xu hướng không muốn vận động nhiều. Tuy nhiên, nếu trẻ duy trì đều đặn hàng ngày, tập luyện từ mức độ nhẹ sẽ giúp trẻ khỏe mạnh hơn cả về thể chất lẫn tinh thần. Các mẹ nên cho con bắt đầu tập các bài tập về hô hấp trước để giảm tình trạng khó thở, hụt hơi.

3.2. Rèn luyện trí nhớ hàng ngày

Virus làm tổn thương các tế bào của hệ thần kinh liên quan đến khả năng ghi nhớ. Vì vậy để cải thiện tình trạng này, trẻ cần dành nhiều thời gian trong ngày để rèn luyện bộ nhớ. Các mẹ có thể cho con học ngoại ngữ, trò chơi câu đố, cho trẻ đọc sách (đối với trẻ nhỏ cha mẹ có thể đọc sách hàng ngày cho con, đặc biệt trước khi đi ngủ) hay các hoạt động khiến não hoạt động tích cực hơn.

3.3. Xử lý các vấn đề thường gặp

Tình trạng trẻ bị ho, đau họng, chảy nước mũi cũng là vấn đề thường gặp sau khi trẻ đã khỏi Covid. Một số giải pháp gợi ý cho các bậc cha mẹ:

3.3.1. Trẻ ho, đau họng

– Khi trẻ bị ho khan, ít: ưu tiên uống siro thảo dược (chẳng hạn như siro hỗ trợ giảm ho thảo dược Kinder Thymepect)

– Đối với trẻ dưới 12 tháng tuổi thì không nên lựa chọn sản phẩm có chứa mật ong do hệ tiêu hóa của trẻ chưa được hoàn thiện rất dễ bị ngộ độc

– Có thể bổ sung cho trẻ vitamin tổng hợp và khoáng chất

– Nếu trẻ gặp phải tình trạng ho kéo dài, lâu khỏi cũng không nên tự ý cho trẻ uống thuốc giảm ho, long đờm mà nên có sự tư vấn của các chuyên gia y tế

– Khi trẻ bị ho tăng dần nên báo với bác sĩ hay chuyên gia y tế để theo dõi trẻ từ xa

3.3.2. Trẻ ho, chảy nước mũi

– Xịt mũi hay nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý, nước muối biển ưu trương 3%.

3.3.3. Trẻ ăn kém hơn

– Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, ưu tiên đồ lỏng, nguội, mát

– Bổ sung thêm các dưỡng chất giúp trẻ ăn ngon miệng hơn và tăng cường tiêu hóa: L-lysine, kẽm, magie,…

3.3.4. Trẻ nôn, tiêu chảy

– Bổ sung oresol cho trẻ, pha toàn bộ gói bột với lượng nước theo hướng dẫn

– Uống từng thìa hoặc chén nhỏ, liên tục và rải đều trong ngày tùy mức độ nôn, tiêu chảy.

4. Dinh dưỡng dành cho trẻ hậu Covid-19

Nguyên tắc xây dựng chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ hậu Covid-19:

– Cần đảm bảo cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là 4 nhóm dưỡng chất chính: chất đạm (protein), chất béo (lipit), chất bột (glucid), vitamin và khoáng chất.

– Cung cấp đầy đủ nước, đặc biệt là nước trái cây giàu vitamin C để tăng sức đề kháng.

– Ưu tiên các món ăn dễ tiêu hóa, có giá trị dinh dưỡng cao (chuối, đu đủ, bơ, gà, cháo bí đỏ, cháo thịt bằm,…) hay những món hợp khẩu vị của trẻ.

– Hạn chế ăn quá nhiều đồ ngọt hay đồ chứa nhiều muối như thực phẩm ăn sẵn đóng hộp, đồ biển hay các thực phẩm muối chua,…

– Hạn chế các món chiên rán, nướng vì các thực phẩm này gây khó tiêu cho trẻ.

– Không nên cho trẻ uống nước trước và trong bữa ăn vì điều này có thể khiến trẻ ăn ít hơn, nhanh no hơn.

– Chú ý bổ sung thêm các loại siro chứa đa dạng vitamin và khoáng chất, đặc biệt là các chất tăng cường miễn dịch chẳng hạn như: kẽm, selen, vitamin A, C, D, E có trong Kinder Immune.

– Trẻ thường bị biếng ăn, chán ăn, rối loạn tiêu hóa hậu Covid, vì vậy nên bổ sung thêm các sản phẩm chứa L-lysine, kẽm, magie để kích thích vị giác, giúp trẻ ăn ngon, tiêu hóa tốt. Một lựa chọn được nhiều mẹ tin dùng đó là siro Kinder Optima chứa L-lysine cùng 17 vitamin và khoáng chất thiết yếu.

– Để trẻ tăng cường trí nhớ, tăng khả năng tập trung và thị giác tốt hơn thì mẹ nên bổ sung thêm Omega-3 được chiết xuất từ dầu cá, nên lựa chọn sản phẩm dưới dạng lỏng giúp trẻ dễ dàng sử dụng và dễ hấp thu ví dụ như sản phẩm Kinder Omega-3 chứa omega-3 được chiết xuất từ cá hồi Nauy tinh khiết và đắt đỏ bậc nhất thế giới.

– Trẻ vẫn gặp tình trạng ho, đau họng sau khi mắc Covid thì lựa chọn đầu tiên cho con được Bộ Y tế khuyến cáo là sử dụng siro ho có nguồn gốc thảo dược.

Cha mẹ cũng nên chú ý chăm sóc cho trẻ, tăng cường sức đề kháng, nâng cao sức khỏe cho trẻ không chỉ hậu Covid mà bất kỳ thời điểm nào thì điều này cũng rất quan trọng. Hy vọng bài chia sẻ trên sẽ mang đến các thông tin hữu ích dành cho các bậc cha mẹ để có thể phát hiện sớm và xử lý hội chứng hậu Covid-19 của con.